Vào ngày 20 tháng 3 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm giải thể Bộ Giáo dục Mỹ, thực hiện cam kết với các cử tri bảo thủ trong chiến dịch tranh cử của mình. Đây là một động thái gây chú ý và có thể sẽ dẫn đến những thay đổi sâu rộng trong hệ thống giáo dục của Mỹ. Mặc dù Bộ Giáo dục Mỹ không thể bị giải thể ngay lập tức mà phải có sự chấp thuận từ Quốc hội, sự kiện này vẫn đánh dấu bước đầu tiên trong nỗ lực của ông Trump để tái cấu trúc chính phủ Mỹ, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục.
Sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump
Sắc lệnh hành pháp mà Tổng thống Trump ký nhằm mục đích xóa bỏ Bộ Giáo dục, một cơ quan được thành lập từ năm 1979. Theo tuyên bố của ông Trump, động thái này sẽ giúp loại bỏ những yếu tố “không có lợi” trong hệ thống giáo dục hiện tại và chuyển quyền lực cho các bang và cộng đồng địa phương, nhằm tạo ra một hệ thống giáo dục linh hoạt hơn, phù hợp với nhu cầu và đặc thù của từng khu vực.
“Tôi muốn Bộ Giáo dục này đóng cửa nhanh chóng, càng sớm càng tốt. Đây là một bước đi cần thiết để giảm thiểu sự can thiệp của chính phủ vào hệ thống giáo dục,” Tổng thống Trump chia sẻ tại Nhà Trắng trong buổi lễ ký sắc lệnh. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là Bộ Giáo dục sẽ bị giải thể ngay lập tức, vì Quốc hội Mỹ cần phải phê chuẩn quyết định này. Để việc giải thể diễn ra, Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa cần sự ủng hộ của đảng Dân chủ tại Thượng viện để đạt được ít nhất 60 phiếu thuận.
Sự phản đối từ các tổ chức giáo dục và công đoàn
Ngay sau khi sắc lệnh được công bố, nhiều tổ chức giáo dục và công đoàn đại diện cho giáo viên đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ. Chủ tịch Hiệp hội Giáo dục Quốc gia, Becky Pringle, cho rằng hành động này sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ thống giáo dục công của Mỹ và gây ảnh hưởng trực tiếp đến 50 triệu học sinh trên cả nước. Bà Pringle cho rằng việc giải thể Bộ Giáo dục sẽ dẫn đến sự suy giảm chất lượng giáo dục, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn và các cộng đồng không đủ khả năng chi trả cho các lựa chọn giáo dục tư thục.
Bà cũng lo ngại rằng việc cắt giảm nguồn tài trợ và các chương trình giáo dục đặc biệt sẽ làm tăng sĩ số lớp học, giảm các chương trình đào tạo nghề, khiến chi phí giáo dục đại học tăng cao và vượt quá khả năng chi trả của nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình trung lưu. Ngoài ra, các dịch vụ giáo dục đặc biệt cho học sinh khuyết tật cũng sẽ bị cắt giảm, gây khó khăn cho những học sinh cần sự hỗ trợ đặc biệt trong quá trình học tập.
Các tác động đến hệ thống giáo dục Mỹ
Bộ Giáo dục Mỹ hiện đang giám sát khoảng 100.000 trường công và 34.000 trường tư, mặc dù phần lớn nguồn tài trợ cho các trường công đến từ các chính quyền bang và địa phương. Bộ này cũng chịu trách nhiệm phân bổ các khoản ngân sách liên bang cho các trường học và các chương trình giáo dục đặc biệt, bao gồm việc hỗ trợ tài chính cho giáo viên, cung cấp chương trình nghệ thuật và cải thiện cơ sở hạ tầng trường học.
Sắc lệnh của Tổng thống Trump sẽ làm giảm vai trò của chính phủ liên bang trong việc quản lý giáo dục và chuyển quyền cho các bang và hội đồng địa phương. Điều này có thể dẫn đến sự phân hóa trong chất lượng giáo dục giữa các bang và khu vực, khi các bang sẽ có quyền quyết định ngân sách và các chính sách giáo dục riêng biệt mà không có sự can thiệp của chính phủ liên bang.
Một điểm đáng chú ý khác là Bộ Giáo dục Mỹ hiện đang giám sát các khoản vay sinh viên trị giá khoảng 1.600 tỷ USD, ảnh hưởng đến hàng triệu sinh viên Mỹ. Việc giải thể bộ này có thể làm gia tăng khó khăn cho các sinh viên vay nợ, đặc biệt là trong việc tiếp cận các khoản vay và hỗ trợ tài chính cần thiết để trang trải chi phí học đại học.
Chính trị và những mối quan ngại về giáo dục tự do
Giáo dục luôn là một vấn đề nóng bỏng trong chính trị Mỹ, đặc biệt khi các phe bảo thủ và tự do có quan điểm trái ngược về cách thức tổ chức và tài trợ cho hệ thống giáo dục. Phe bảo thủ thường ủng hộ các chính sách hỗ trợ trường tư thục và giảm bớt sự can thiệp của chính phủ vào các vấn đề giáo dục. Ngược lại, phe thiên tả ủng hộ các chương trình giáo dục công lập với nguồn tài trợ từ chính phủ để đảm bảo mọi học sinh, đặc biệt là những học sinh từ các gia đình có thu nhập thấp, đều có cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng.
Trong khi đó, đại dịch COVID-19 đã làm trầm trọng thêm các bất đồng trong chính sách giáo dục tại Mỹ, với các vấn đề như việc đóng cửa trường học, chuyển sang học trực tuyến và sự không đồng đều trong việc tiếp cận các tài nguyên học tập. Tổng thống Trump đã tận dụng tình hình này để xây dựng một chiến lược giáo dục mà theo ông, sẽ giảm bớt sự can thiệp của chính phủ và trao quyền tự chủ cho các bang và cộng đồng địa phương.
Sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump nhằm giải thể Bộ Giáo dục Mỹ là một phần trong nỗ lực cải tổ chính phủ và thay đổi cách thức quản lý giáo dục tại Mỹ. Mặc dù đây chỉ là bước đầu tiên và còn nhiều thách thức pháp lý, nhưng quyết định này có thể mang lại những thay đổi sâu rộng trong hệ thống giáo dục của đất nước, với những tác động lớn đối với học sinh, gia đình và cả cộng đồng giáo dục. Việc chuyển giao quyền lực cho các bang và hội đồng địa phương có thể làm gia tăng sự phân hóa trong giáo dục, nhưng cũng tạo cơ hội cho các khu vực tự điều chỉnh và phát triển các chương trình phù hợp với nhu cầu thực tế của họ.
