Mặc dù được hưởng chính sách hỗ trợ học phí và sinh hoạt phí theo quy định, nhưng hàng vạn sinh viên sư phạm gặp khó khăn trong việc nhận nguồn kinh phí này trong thời gian gần đây.
Nhiều sinh viên của Trường ĐH Sư phạm Hà Nội đã báo cáo rằng họ đã từng nhận được tiền hỗ trợ sinh hoạt phí sau đợt thanh toán cho kỳ học đầu tiên cách đây gần 1 năm, nhưng từ đó đến nay, họ chưa nhận được thêm bất kỳ khoản hỗ trợ nào. Điều này gây ra nhiều khó khăn, đặc biệt đối với những sinh viên có hoàn cảnh gia đình khó khăn. Một số sinh viên đã chọn học ngành sư phạm với hy vọng được hỗ trợ tài chính để giảm bớt gánh nặng cho gia đình, nhưng vấn đề này đã khiến họ gặp khó khăn.
Tình trạng này không chỉ xảy ra tại Trường ĐH Sư phạm Hà Nội mà còn ở nhiều trường sư phạm trên toàn quốc. Theo Nghị định 116, từ năm 2021, sinh viên sư phạm được hỗ trợ 100% tiền học phí và khoản chi phí sinh hoạt hàng tháng là 3,63 triệu đồng. Ngân sách cho chương trình này được lấy từ nguồn kinh phí của các địa phương, bộ, và ngành, thông qua việc đặt hàng với các trường đại học. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, đến nay, nhiều sinh viên sư phạm vẫn nợ khoản tiền hỗ trợ chi phí sinh hoạt này.
Lý do của tình trạng này có nguồn gốc từ việc đặt hàng đào tạo theo Nghị định 116 từ các địa phương và quá trình phân bổ kinh phí gặp nhiều vướng mắc. Một số địa phương do đây là chính sách mà yêu cầu sinh viên sau khi tốt nghiệp phải làm việc trong lĩnh vực giáo dục, nếu không họ phải hoàn trả kinh phí. Tuy nhiên, không có cơ chế ràng buộc nào giữa sinh viên và địa phương. Hơn nữa, ngay cả khi sinh viên tốt nghiệp và trở lại làm việc, họ vẫn phải thi tuyển viên chức theo quy định của Bộ Nội vụ, và không chắc chắn sẽ được tuyển dụng.
Một báo cáo gần đây gửi tới Chính phủ từ Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết tỉ lệ sinh viên được địa phương đặt hàng và giao nhiệm vụ chỉ chiếm 17,4% so với tổng số sinh viên đăng ký hưởng chính sách. Điều này cho thấy rằng cách thức đặt hàng đào tạo giáo viên không được triển khai một cách hiệu quả như mong đợi.
Bên cạnh đó, một số vấn đề khác cũng góp phần vào tình trạng này, bao gồm việc không thống nhất trong phương thức đặt hàng và giao nhiệm vụ, cũng như không có quyền ưu tiên tuyển dụng sinh viên sư phạm sau khi tốt nghiệp. Ngoài ra, nhiều địa phương không chú trọng đến việc chỉ đạo, tổ chức và theo dõi sinh viên sư phạm sau khi họ được đặt hàng để đào tạo.
Trong một nỗ lực để giải quyết tình trạng này, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất sửa đổi Nghị định số 116 để giữ nguyên phương thức đặt hàng và giao nhiệm vụ đào tạo sinh viên sư phạm, nhưng không buộc các địa phương phải thực hiện mà tùy thuộc vào điều kiện và nhu cầu của từng địa phương. Điều này giúp đảm bảo rõ trách nhiệm của ngân sách nhà nước trong việc cấp kinh phí hỗ trợ cho sinh viên sư phạm theo phân cấp ngân sách.
Tuy nhiên, việc giải quyết tình trạng nợ tiền hỗ trợ sinh hoạt phí đối với sinh viên sư phạm vẫn đang đòi hỏi sự phối hợp giữa các địa phương và các cơ quan quản lý giáo dục để đảm bảo rằng các sinh viên nhận được sự hỗ trợ mà họ cần.
