Ngày 12/02/2025 – Mạnh Dũng
Trong bối cảnh thực hiện Nghị định số 116/2020/NĐ-CP của Chính phủ, nhiều địa phương đã thu được những lợi ích lớn trong việc tuyển dụng giáo viên, đặc biệt là đối với sinh viên sư phạm. Tuy nhiên, vẫn còn không ít khó khăn và vấn đề tồn tại trong quá trình triển khai. Để khắc phục tình trạng này và đảm bảo sự phát triển bền vững cho ngành giáo dục, việc tuyển dụng thẳng đối với sinh viên sư phạm thuộc diện đặt hàng trở nên vô cùng quan trọng.
Thực Trạng Triển Khai Nghị Định 116 và Những Khó Khăn
Nghị định số 116/2020/NĐ-CP của Chính phủ đã đưa ra một số chính sách hỗ trợ tài chính cho sinh viên sư phạm, bao gồm học phí và chi phí sinh hoạt, nhằm thu hút người học vào ngành sư phạm, đặc biệt là những vùng có nhu cầu thiếu giáo viên. Các địa phương như Quảng Nam, Đồng Tháp đã bắt đầu triển khai nghị định này và nhận được những kết quả tích cực, bao gồm việc thu hút được sinh viên sư phạm về công tác tại các trường học, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa.
Tuy nhiên, như nhiều chuyên gia và lãnh đạo ngành giáo dục đã chỉ ra, một số vấn đề vẫn còn tồn tại trong quá trình triển khai Nghị định 116, trong đó có việc sinh viên sư phạm phải tham gia kỳ thi tuyển dụng dù đã được đào tạo và cam kết làm việc tại địa phương. Điều này tạo ra những vướng mắc trong việc sử dụng ngân sách và gây khó khăn cho các địa phương trong việc đặt hàng đào tạo giáo viên theo nhu cầu thực tế.
Cần Chính Sách Tuyển Dụng Thẳng và Điều Chỉnh Nghị Định
Ông Thái Viết Tường, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Nam, cho biết việc áp dụng chính sách đặt hàng đào tạo giáo viên trong thời gian qua đã giúp tỉnh thu hút được giáo viên trẻ, đặc biệt là ở khu vực miền núi. Tuy nhiên, khi sinh viên tốt nghiệp sư phạm từ các chương trình đặt hàng này vẫn phải trải qua kỳ thi tuyển dụng, điều này làm giảm hiệu quả của chính sách. Do đó, ông Tường cho rằng cần có chính sách ưu tiên tuyển dụng thẳng cho sinh viên sư phạm thuộc diện đặt hàng đào tạo, tránh việc tuyển dụng qua các kỳ thi cạnh tranh.
“Việc ưu tiên tuyển dụng thẳng cho sinh viên sư phạm sẽ giúp các địa phương tiết kiệm được thời gian và nguồn lực trong việc tuyển dụng giáo viên, đồng thời đảm bảo rằng các sinh viên sư phạm sẽ được nhận vào công tác ngay sau khi tốt nghiệp mà không phải trải qua quá trình tuyển dụng cạnh tranh không cần thiết,” ông Tường chia sẻ.
Đề Xuất Về Việc Giao Trách Nhiệm Cho Các Địa Phương
Một trong những vấn đề quan trọng cần giải quyết là việc xác định nhu cầu đào tạo giáo viên ở các địa phương. Ông Nguyễn Qui Hợp, Trưởng phòng Tổ chức Cán bộ, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đồng Tháp, cho rằng các địa phương cần được giao quyền chủ động trong việc rà soát và dự báo số lượng giáo viên cần tuyển dụng, dựa trên các yếu tố như số giáo viên nghỉ hưu, thôi việc hoặc chuyển công tác. Việc này giúp các tỉnh có thể chủ động đề xuất chỉ tiêu đào tạo sinh viên sư phạm phù hợp với nhu cầu thực tế của từng địa phương.
“Để tránh tình trạng đào tạo dư thừa giáo viên hoặc không đúng với nhu cầu thực tế, việc giao cho các địa phương chịu trách nhiệm về nhu cầu đào tạo và tuyển dụng là vô cùng quan trọng,” ông Hợp nói.
Cải Thiện Chính Sách Hỗ Trợ Sinh Viên Sư Phạm
Bên cạnh việc cải cách cơ chế tuyển dụng, các chuyên gia cũng đề xuất tăng cường hỗ trợ về tài chính và các chính sách ưu đãi cho sinh viên sư phạm. Tiến sĩ Đinh Anh Tuấn, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Quy Nhơn, cho rằng các chính sách hiện tại như miễn học phí và cấp học bổng cho sinh viên sư phạm cần được điều chỉnh để tạo động lực học tập tốt hơn. Cụ thể, thay vì hỗ trợ sinh hoạt phí đồng đều cho tất cả sinh viên, cần có chính sách học bổng theo xếp loại học lực, để khuyến khích sinh viên nỗ lực học tập và rèn luyện.
Ngoài ra, Tiến sĩ Tuấn cũng cho rằng cần có chính sách miễn học phí và tăng số lượng sinh viên nhận học bổng để hỗ trợ cho các sinh viên có thành tích học tập xuất sắc. Điều này sẽ tạo ra động lực mạnh mẽ hơn cho sinh viên trong việc phấn đấu học tập và gắn bó lâu dài với nghề giáo.
Thu Hồi Chi Phí Bồi Hoàn và Những Khó Khăn Cần Khắc Phục
Một trong những điều cần lưu ý trong Nghị định số 116 là vấn đề thu hồi chi phí bồi hoàn nếu sinh viên không hoàn thành nghĩa vụ công tác trong ngành giáo dục. Tiến sĩ Đinh Anh Tuấn cho rằng cơ chế thu hồi chi phí bồi hoàn hiện nay gặp phải nhiều khó khăn do chỉ có Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mới có đủ thẩm quyền thực hiện. Việc này có thể được khắc phục bằng cách phân cấp nhiệm vụ thu hồi cho các cấp dưới, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả.
“Thu hồi chi phí bồi hoàn không chỉ là vấn đề tài chính mà còn liên quan đến chính sách nhân sự và giáo dục, do đó cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để đảm bảo việc thu hồi diễn ra thuận lợi,” Tiến sĩ Tuấn chia sẻ.
Xây Dựng Chính Sách Hấp Dẫn Cho Giáo Viên Vùng Miền Núi
Vấn đề thiếu giáo viên tại các khu vực miền núi vẫn là một thách thức lớn đối với ngành giáo dục. Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Nam cho biết chính sách hỗ trợ cho giáo viên công tác tại vùng sâu, vùng xa vẫn chưa đủ hấp dẫn để thu hút giáo viên. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu giáo viên trầm trọng ở các địa phương khó khăn.
Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia đề xuất cần xây dựng một hệ thống chính sách đặc thù rõ ràng và hiệu quả hơn, đặc biệt là đối với giáo viên công tác tại các vùng miền núi, nơi điều kiện sống và sinh hoạt còn gặp nhiều khó khăn.
Cần Điều Chỉnh Để Đảm Bảo Hiệu Quả
Mặc dù Nghị định số 116 đã mang lại nhiều lợi ích cho ngành giáo dục và sinh viên sư phạm, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề cần được giải quyết để nâng cao hiệu quả triển khai. Việc tạo ra cơ chế tuyển dụng thẳng cho sinh viên sư phạm, cải thiện chính sách hỗ trợ tài chính và đào tạo bổ sung là những bước đi cần thiết để ngành giáo dục phát triển bền vững và đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao trong tương lai.
