Các giáo viên đánh giá rằng việc tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT với 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn sẽ đảm bảo tính công bằng cho tất cả các thí sinh, bất kể họ đến từ vùng khó khăn hay vùng thuận lợi, học sinh hệ phổ thông hay hệ giáo dục thường xuyên, học sinh có thế mạnh trong môn tự nhiên hay môn xã hội…
Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa đưa ra kiến nghị tại cuộc họp của Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực về phương án thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Theo phương án này, kỳ thi sẽ gồm hai môn bắt buộc là Toán và Văn, cùng với hai môn tự chọn. Phương án này cũng được 60% cán bộ, giáo viên ở các địa phương lựa chọn khi được khảo sát ý kiến.
Theo ông Thái Văn Thành, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An, phương án thi 4 môn, trong đó có 2 môn bắt buộc và 2 môn tự chọn, giúp giảm áp lực và căng thẳng cho học sinh, đồng thời giảm tốn kém cho xã hội. Ngoài ra, phương án này cũng đảm bảo mục tiêu phát triển năng lực và sở trường của từng học sinh.
Cụ thể, môn Toán là môn học nền tảng cho nhiều môn học khác và phát triển tư duy logic cho học sinh. Môn Ngữ văn giúp phát triển ngôn ngữ, giáo dục đạo đức, bồi dưỡng cảm xúc và tâm hồn, cũng như hình thành năng lực giao tiếp.
Hai môn thi còn lại sẽ tùy thuộc vào sự lựa chọn của học sinh. Ví dụ, nếu học sinh muốn phát triển năng lực ngoại ngữ, họ có thể chọn môn Tiếng Anh và một môn học khác. Nếu họ có sở trường trong lĩnh vực khoa học xã hội, họ có thể chọn thêm hai môn Lịch sử và Địa lý. Còn nếu họ quan tâm đến lĩnh vực khoa học tự nhiên, họ có thể chọn thêm Vật lý và Hóa học.
Ông Thành cũng lý giải rằng việc không bắt buộc thi môn Ngoại ngữ sẽ không dẫn đến việc học sinh không học môn này. Ông ví dụ từ tỉnh Nghệ An, cách đây 5 năm, chất lượng dạy và học Tiếng Anh ở đây khá thấp. Tuy nhiên, sau khi tỉnh này thực hiện những thay đổi về cơ chế và chất lượng dạy và học Tiếng Anh, chất lượng đã được cải thiện đáng kể.
Ông Thành cho rằng, để nâng cao chất lượng dạy và học Tiếng Anh, cần phải tác động vào giáo viên, học sinh và tạo môi trường học tập thích hợp, chứ không chỉ bằng việc bắt buộc thi.
Ngoài ra, Giám đốc Sở GD-ĐT Nghệ An đưa ra đề xuất, trong tương lai khi Bộ GD-ĐT thành lập được các trung tâm khảo thí đánh giá năng lực ở các địa phương, thí sinh có thể chỉ cần thi tập trung 2 môn Toán và Ngữ văn.
Với các môn thi còn lại, thí sinh có thể thi vào các thời điểm khác nhau trong năm, thậm chí có thể thi nhiều lần. Điều này giúp học sinh được đánh giá năng lực ở tất cả các môn học, ghi nhận kết quả và có thể sử dụng để xét tuyển vào đại học, cao đẳng.
PGS.TS Lê Huy Hoàng, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục, Ban Tuyên giáo Trung ương, cũng ủng hộ phương án thi 4 môn bởi phương án này phù hợp với những nguyên tắc cốt lõi Bộ GD-ĐT đưa ra như: Giảm áp lực thi cử cho học sinh, giảm chi phí cho gia đình các em và cả xã hội; không gây mất cân bằng giữa việc chọn khối khoa học xã hội hay khoa học tự nhiên như hiện nay.
Phương án cho phép học sinh chọn 2 trong số 9 môn học sẽ tạo điều kiện cho họ lựa chọn môn thi phù hợp với định hướng nghề nghiệp, năng lực và sở thích của bản thân.
Theo ông Nguyễn Quang Thi, giáo viên Trường THPT Bảo Lộc (Lâm Đồng), phương án thi 4 môn giúp giảm áp lực cho học sinh, đồng thời tạo sự công bằng giữa học sinh hệ phổ thông và học viên hệ giáo dục thường xuyên, cũng như giữa học sinh vùng khó khăn và vùng thuận lợi.
Ông Thi cũng lưu ý rằng, môn Ngoại ngữ vẫn cần được học và rèn luyện, bởi đây là ngôn ngữ giao tiếp và cần thiết để làm việc với người nước ngoài. Ngoài ra, ông cũng đề xuất môn Toán và hai môn tự chọn nên thi dưới hình thức trắc nghiệm, nhưng cần thiết kế để đánh giá năng lực học sinh để làm cơ sở vừa công nhận tốt nghiệp, vừa xét tuyển vào đại học. Cụ thể, môn Toán có thể bao gồm 50 câu hỏi trong thời gian 90 phút, với 35 câu cơ bản để xét tốt nghiệp và 15 câu nâng cao để xét tuyển đại học.
Hai môn tự chọn mỗi môn gồm 40 câu trong thời gian 60 phút, với 30 câu cơ bản để xét tốt nghiệp và 10 câu nâng cao để xét tuyển vào đại học. Môn Ngữ văn sẽ thi theo hình thức tự luận với thời lượng làm bài 120 phút. Nội dung kiến thức ra đề sẽ tập trung chủ yếu vào lớp 12.
Trước đó, Bộ GD-ĐT đã thu thập ý kiến từ các địa phương và chuyên gia về số lượng môn thi phù hợp với kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023, với 3 phương án lựa chọn là 4+2, 3+3 và 2+2.
Phương án 4 + 2: Thí sinh học chương trình THPT phải thi 6 môn gồm 4 môn bắt buộc (Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ, Lịch sử) và 2 môn tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12.
Phương án 3 + 2: Thí sinh phải thi 3 môn bắt buộc (Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ) và 2 môn tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12.
Phương án 2 + 2: Thí sinh phải thi 4 môn gồm 2 môn bắt buộc (Ngữ văn, Toán) và 2 môn tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12.
