Vào ngày 19 tháng 3, Trường Đại học Quảng Nam cùng với Hợp phần Bảo tồn Đa dạng Sinh học, dự án VFBC, đã tổ chức một buổi tọa đàm quan trọng với chủ đề “Bảo tồn động vật hoang dã và phục hồi đa dạng sinh học”. Sự kiện này, dưới sự tham gia của Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam Hồ Quang Bửu, các chuyên gia, nhà nghiên cứu và hơn 600 sinh viên, giảng viên, là một phần của chuỗi hoạt động hưởng ứng Năm phục hồi đa dạng sinh học quốc gia – Quảng Nam 2024, khởi động từ ngày 16/3 tại Tam Kỳ, Quảng Nam.
Tầm Quan Trọng của Đa Dạng Sinh Học
Tọa đàm là một trong những hoạt động nằm trong chuỗi hoạt động hưởng ứng Năm phục hồi đa dạng sinh học quốc gia – Quảng Nam 2024 được khai mạc vào ngày 16/3 vừa qua tại thành phố Tam Kỳ (Quảng Nam).
Trình bày tham luận tại tọa đàm, các chuyên gia, nhà nghiên cứu cho rằng, đa dạng sinh học đóng vai trò quan trọng đến sự tồn tại và phát triển của con người. Tuy nhiên, tình trạng săn bắt, mua bán, sử dụng trái phép động vật hoang dã ngày càng tăng, việc này đã đẩy nhiều loài động vật hoang dã đến bên bờ tuyệt chủng và ảnh hưởng đến tính đa dạng sinh học.
Mối Liên Hệ Giữa Sức Khỏe Con Người và Động Vật Hoang Dã
Theo các nhà nghiên cứu, phần lớn (70%) các bệnh mới nổi (như: Ebola, Zika, viêm não Nipah), và gần như tất cả các đại dịch mà loài người đã biết (như: cúm AH5N1, HIV/AIDS, Covid-19), là bệnh lây truyền từ động vật sang người. Những loại bệnh này được lây truyền và lan rộng do tiếp xúc giữa động vật hoang dã, vật nuôi, và con người. Các mầm bệnh từ động vật hoang dã, gia súc và con người có thể cũng đe dọa trực tiếp đến suy giảm đa dạng sinh học và phát triển nguy cơ lây bệnh sang người. Thêm vào đó, những cá nhân hay tổ chức có hành vi xâm hại động vật hoang dã hay sản phẩm động vật hoang dã trái phép còn có nguy cơ vướng lao lý.
Nguy cơ là vậy, nhưng những hành vi xâm hại động vật hoang dã vẫn còn tiếp diễn. Một trong những hành vi phổ biến và tồn tại ở các địa phương là tiêu thụ thịt động vật hoang dã.
Khảo Sát và Thói Quen Tiêu Dùng
Kết quả khảo sát về tiêu thụ thịt động vật hoang dã do WWF thực hiện trong năm 2021-2022 cho thấy, số lần ăn thịt động vật hoang dã trung bình của nhóm người có tiêu thụ thịt động vật hoang dã là 7 lần/năm và chi khoảng 400 nghìn đồng/lần/người. Ba nhóm khách hàng chính tiêu thụ thịt động vật hoang dã nằm trong độ tuổi từ 20-49. Đáng chú ý, nhóm khách hàng trẻ trong độ tuổi 20-29 ở khu vực thành thị lại chiếm tỷ lệ khá cao và 50% số người trong nhóm khách hàng 20-29 là đang đi học, có khả năng cao tham gia vào chuỗi tiêu dùng thịt động vật hoang dã. Với khu vực thành thị, nhóm người có học vấn từ cao đẳng đến đại học chiếm tỷ lệ gần 70% trong số người có tiêu thụ thịt động vật hoang dã được khảo sát.
Nhóm khách hàng trẻ cũng mới sử dụng thịt động vật hoang dã được khoảng 3 năm, với số lần ăn trung bình là 3-4 lần/năm, thấp hơn mức trung bình chung là 7 lần/năm. Đặc biệt đáng lên án là hai động cơ đầu tiên dẫn đến hành vi tiêu thụ thịt động vật hoang dã của nhóm khách hàng trẻ là cho rằng ăn thịt động vật hoang dã là sành điệu và thấy nhiều người ăn nên ăn theo.
“Những người trẻ tuổi cũng có nguy cơ trở thành người tiêu dùng thịt động vật hoang dã tiềm năng nếu không được cảnh báo sớm. Do đó, việc tác động đến sinh viên và đoàn viên thanh niên là cần thiết để góp phần bẻ gãy mắc xích tiêu dùng thịt động vật hoang dã hiện tại và tiềm năng”, chuyên gia chia sẻ.
Giáo Dục và Nâng Cao Nhận Thức
Hành vi tiêu thụ thịt động vật hoang dã không chỉ đe dọa đến sự tồn tại của nhiều loài mà còn làm gia tăng nguy cơ lây lan các bệnh từ động vật sang người. Đáng chú ý, nhóm khách hàng trẻ, đặc biệt là sinh viên, được xác định là một trong những đối tượng tiêu dùng chính. Điều này làm dấy lên nhu cầu cấp thiết trong việc giáo dục và nâng cao nhận thức cho thế hệ trẻ về tác động tiêu cực của việc tiêu thụ thịt động vật hoang dã.
Buổi tọa đàm không chỉ là nơi trao đổi kiến thức và chia sẻ kinh nghiệm mà còn là cơ hội để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc hành động vì động vật hoang dã và bảo vệ đa dạng sinh học. Nó nhấn mạnh vai trò quan trọng của giáo dục trong việc hình thành thái độ và hành vi tích cực đối với môi trường và động vật hoang dã, đặc biệt là trong cộng đồng sinh viên.
